|
кейингина унга совчи қўйиб, қайтадан янги никоҳ ва янги маҳр билан уни никоҳлаб олиш мумкин бўлишини баён қиляпти.
Шу ерда бир масала туғилади. Катта боин талоқ уч марта алоҳида-алоҳида қилинган талоқ билан тушадими ёки бир сўз билан яъни, уч талоқ дейишнинг ўзи билан ҳам тушаверадими?
Бу масала устида олимлар жуда кўп ихтилоф қилишган. Уларни чуқур ўрганиш билан тавфиқни Аллоҳдан сўраб, қуйидагиларни айтаман:
Гап шундаки, алоҳида-алоҳида бўладими, бирданига бўладими, фарқи йўқ, уч талоқ катта боин талоқдир. Бунга далил қуйидагичадир:
1. Аллоҳ Таоло айтади:
الطَّلاَقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ
((Эр хотинини қайта никоҳига олиши мумкин бўлган) талоқ икки мартадир. Сўнгра (оилани) яхшилик билан сақлаш ёки чиройли суратда ажрашиш (лозим)).
Аллоҳ Таоло
فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىَ تَنكِحَ زَوْجاً غَيْرَهُ
(Энди агар уни (учинчи марта) талоқ қилса, у аёл то бошқа эр билан турмуш қурмагунича аввалги эрига ҳалол бўлмайди), деяпти. Яъни, икки талоқ. У алоҳида ёки бирданига бўлиш билан қайдланмаяпти. Шунингдек, учинчи талоқни англатувчи (مَرَّتَانِ ) сўзи ҳам мусбат феъл бўлиб, қайдланмаяпти.
فَإِن طَلَّقَهَا
Яъни, алоҳида бўладими, бирданига бўладими, учинчи талоқни қилса...
Оят алоҳида ёки бирданига бўлишидан қатъий назар, уч талоқнинг катта боин талоқлигини ифодалаяпти.
Марта билан қайдлаш ворид бўлган, шунинг учун алоҳида-алоҳида уч марта қилинган талоққина катта боин талоқ бўлади, битта лафз билан бирданига қилинган уч талоқ эса катта боин талоқ бўлмайди, балки у битта талоқ ҳисобланади, Пайғамбар с.а.в.нинг айрим ҳадисларида шундай келган, дейилмайди.
Негаки, бу борадаги барча ҳадислар заиф ҳадислар бўлиб, иккитасидан ташқари барчаси ҳасан ёки саҳиҳ даражасига чиқмаган. Ибн Аббосдан ривоят қилинган у икки ҳадис ҳам бу ҳукмни қайдлашга ярамайди, уларга амал қилинмайди. Буни Аллоҳнинг изни ила баён қиламиз.
У икки ҳадис қуйидагилардир:
Биринчиси Муҳаммад ибн Исҳоқ ҳадиси бўлиб, унда Довуд ибн Ҳусайн Икримадан, у Ибн Аббосдан ривоят қилади: Ракона бир
49-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232